A-Infos (tr) Italy, Umanita Nova #24-25 - Sağlığın Portresi. Yeni Bir Yerel Tıp İçin (ca, de, en, it, pt)[makine çevirisi]

GENEL TIP KRİZİ ---- Genel tıbbın krizi, 1950'ler-60'larda -"mutue" adı 
verilen sağlık sandıkları döneminde- başlamış ve 1978'de Ulusal Sağlık 
Servisi'nin (SSN) kurulmasına rağmen günümüze kadar sürmüştür. Bu, genel 
pratisyenin rol ve meslek kimliği krizidir: Eskiden her tıbbi sanat 
dalında yetkin, bölgesini iyi tanıyan "kasaba doktoru" figüründen; 
ardından "mutua" hekimi, aile hekimi ve nihayet "temel hekim" figürüne 
dönüşmüş, yetkileri basit hastalıkların tedavisiyle sınırlanırken 
bürokratik yükü artmıştır.

Bugün aile hekimi muayenehanesi -birkaç övgüye değer istisna dışında- 
çoğu kez ASL'nin (yerel sağlık idaresi) taşra ofisine dönmüştür: 
Bürokratik işlemler yapılır, hastalar uzmanlara, hastanelere, tanısal 
testlere yönlendirilir. Tüm bu süreç, her hekime verilen bir "bütçe 
tavanı" ile resmileştirilmiştir; ilaç ve tetkik harcamaları bu tavanı 
aşarsa hekim "harcama yöneticisi" olarak çağrılır ve %20 civarında 
aşımlarda gerekçe sunması, hatta fazla harcamayı geri ödemesi istenebilir.

Rejim de bu krizi fark etmiştir: Bakanlık ve bölge valileri, maddi 
teşvikler dahil, tek başına çalışan aile hekimliğini bitirip mahalle 
veya ilçe bazlı çok disiplinli sağlık merkezleri (poliklinikler) 
oluşturmayı teşvik etmektedir. Bu merkezlerde pratisyen hekimler, acil 
doktorları, bazı uzmanlar, hemşireler vb. çalışacak; temel tıbbi 
cihazlar (EKG, ultrason vb.) bulunacaktır. Resmi gerekçe: acil 
servisleri küçük vakalardan kurtarmak -gerçek bir ihtiyaç.

Ancak bu dönüşüm ciddi dirençle karşılaşıyor:

Kendi muayenehanesini yöneten ve gelirini koruyan hekimler, yeni modeli 
bağımlılık ve iş üzerinde daha fazla kontrolün başlangıcı olarak görüyor.

24 saat hizmet, örgütlenme biçiminde radikal değişiklik ve yüksek 
yatırımlar gerektiriyor; ama bu yatırımlar fiilen yok.

Veneto bölgesindeki ilk örnekler, fonların askıya alınmasıyla şimdiden 
tıkanmış durumda.

Ayrıca birçok kişi, bunun tıbbi ilişkinin kişisizleşmesini 
artıracağından korkuyor: Hastanelerde olduğu gibi doktor-hasta temasının 
kaybolması, birçok hasta deneyimiyle doğrulanıyor.

Krizin temelinde ise kapitalist işbölümüne özgü bilginin parçalanması 
var: Tıpta bu süreç, uzmanlıkların ve ultra-uzmanlıkların çoğalmasını 
teşvik etti; bütüncül (holistik) insan ve beden kavrayışı silindi. 
Kardiyolog, pulmonolog, nörolog, psikiyatrist... Her branş kendi alanına 
kaynak çekiyor (para dahil). Sonuç: hasta birey görünmezleşiyor.

Hekimler ve hastalar, parçalı raporlar veren uzmanlar arasında dolaşıyor 
ama kimse süreci bütünlüklü göremiyor. Pratisyen hekim, başkalarının 
oluşturduğu parçalı görüşleri birleştiren bir "montaj işçisi"ne 
dönüşüyor -elbette sınıf farkı saklı tutularak.

P.N.R.R.

Yerel sağlık hizmetlerindeki çöküş karşısında Ulusal Kurtarma ve Direnç 
Planı (P.N.R.R.) ilk bakışta umut vermiyor. Sağlık, planın üvey evladı 
olmaya devam ediyor: toplam 250 milyar avroluk bütçeden yalnızca 20,23 
milyar (%8) ayrılmış.

Bu durum özellikle kaygı verici; çünkü 2021'de Parlamento tarafından 
onaylanan Ekonomi ve Maliye Belgesi (DEF), 2022-24 dönemi için 7 milyar 
avroluk ek kamu sağlık kesintisini teyit ediyor ve farklılaştırılmış 
bölgesel özerklik yasasının önünü açıyor. Sonuçta, sağlık harcamalarının 
GSYİH içindeki payı 2021'deki %7,3'ten %6,3'e düşecek.

20,23 milyarın 11,23 milyarı hastaneleri dijital ve teknolojik olarak 
modernleştirmeye gidiyor: yeni cihazlar, beş yaş üstü büyük makinelerin 
yenilenmesi, yoğun bakım yataklarının artırılması, acil servislerin 
yenilenmesi (4,05 milyar), sismik güçlendirme (1,64 milyar) ve 
elektronik hasta dosyası + tele-tıp için veri altyapısı (1,67 milyar). 
Yalnızca 3,87 milyar araştırma ve personel eğitimine ayrılmış.

Bu, pandemide yaşanan sıkıntıların kökenindeki hastane merkezli modelin 
güçlendirildiğini gösteriyor: odak, kamu-özel sermaye kârlarının 
merkezine hastaneleri koymak.

Yerel tıp için geriye kalan yalnızca 9 milyar:

Bunun 1,5 milyarı aşı ve Covid ilaçlarına, geçici sağlık personeline;

0,5 milyarı ise "Sağlık, çevre ve iklim" gibi muğlak bir kaleme gidiyor.

Sonuç: sadece 7 milyar kalıyor ve üçe bölünüyor:

Toplum Evleri (Case di Comunità): Birincil bakım için referans 
merkezleri olacak. Ama bütçe yarıya indirildi -4'ten 2 milyara, yapı 
sayısı da 2.500'den 1.288'e düştü. Daha baştan kötü işaret.

Evde bakım: Yatırım neredeyse iki katına çıkıyor (4 milyar). Ancak bu 
paranın gerçekten nitelikli personel alımına mı gideceği, yoksa yine kâr 
amacı güden özel kooperatiflere mi aktarılacağı belirsiz. Tele-tıp 
projeleri gündemde; bazı yararları olsa da, tıbbi ilişkinin daha da 
kişisizleşmesine yol açabilir.

Toplum Hastaneleri: 381 kısa yatışlı yapı kurulacak (1 milyar, 2026 
ortasına kadar). Yerel önleyici tıp için faydalı görünüyor ama 
çelişkili: bu küçük hastaneler zaten vardı, halk protestolarına rağmen 
kapatıldılar. Eğilim gerçekten tersine döner mi? Şüpheli.

Sonuç olarak, P.N.R.R.'nin yatırımları sağlığı ticarileştirme ve 
özelleştirme eğilimini kırmıyor, aksine pekiştiriyor.

PERSONEL - ÇALIŞANLAR

Plan, her Toplum Evi'nde 10 aile hekimi, 8 hemşire, 5 idari personel 
öngörüyor. 1.288 ev için 12.880 hekim, 10.304 hemşire, 6.440 idari 
gerekiyor; sadece hemşire ve idari alımının maliyeti 661,5 milyon EUR.

Ama 2027'de tam faaliyete geçecek bu yapılar için 2026 sonrası maaş 
bütçesi yok. Kaynakların, sağlık sisteminde yeniden yapılanmadan 
sağlanacağı varsayılıyor -ama belirsiz. Muhtemelen personel geçici 
sözleşmelerle, ajanslar üzerinden, yani "Amazon modeli"yle istihdam 
edilecek; hatta kamu fonuyla yapılan Toplum Evleri'nin yönetimi özel 
gruplara devredilebilir (Lombardia modeli).

Sonuç: P.N.R.R. sabit sermayeye (binalar, cihazlar, dijital altyapı) 
yatırım yapıyor ama emeği esnek, güvencesiz ve aşırı sömürülen hale 
getiriyor.

KAMU SAĞLIĞINDAN KAÇIŞ

Doktorlar ve hemşireler Ulusal Sağlık Servisi'nden (SSN) adeta kaçıyor. 
Örneğin Piemonte'de 2017-2022 arasında yaklaşık 900 aile hekimi emekli 
oldu; hastanelerde on yıl öncesine göre 500 doktor eksildi, çoğu özel 
sektöre ya da yurtdışına gitti. Son hemşire alım sınavına beklenen 1000 
kişi yerine yalnızca 800 kişi başvurdu.

En büyük açık acil servislerde: Torino yakınlarındaki Ciriè'de doktorlar 
Roma'dan çağrılıp vardiya başına ücret alan kooperatifler aracılığıyla 
getiriliyor. Acil personeli ağır iş yükü ve uzun saatler altında 
çalışıyor, buna rağmen ekonomik veya örgütsel iyileştirme olmuyor.

Acil servisler ve hastaneler, onlarca yıldır süren yerel tıp çöküşü 
yüzünden baskı altında. P.N.R.R.'nin bu ağı gerçekten onarıp 
onarmayacağı kuşkulu. Lombardia'da ise mevcut yapılar sadece yeniden 
açılış töreni yapılarak gösterişe dönüştürülüyor.

Ülke genelinde tablo vahim: 2010-2020 arasında 111 hastane ve 113 acil 
servis kapandı, 37 bin yatak kayboldu; hâlâ 29 bin sağlık çalışanı 
(4.311'i doktor) eksik. En az 1,4 milyon kişi birinci basamak hizmetten 
mahrum. Sonuç: uzun bekleme listeleri, yeterli bakıma ulaşamama, kanser, 
diyabet, sinir ve dolaşım hastalıklarından ölümlerde artış (ISTAT'a göre 
küçük ama anlamlı). Kronik hastalıklar artıyor ve daha fazla evde bakım 
gerektiriyor.

Her bölge plansız hareket ediyor; öngörülen bölgesel özerklik yasası 
durumu daha da kötüleştirecek. Calabria 500 Kübalı doktor, Sicilya'daki 
Mussomeli ise kapalı üç bölümü için Arjantinli doktorlar arıyor. 
Lazio'da ise özel hastaneler tarife artışı istiyor; enerji maliyetlerini 
bahane ediyorlar. Bu, pandemide hızlanan vahşi özelleştirmenin bir 
göstergesi: kamu hizmetleri kapandı, milyonlarca işlem askıya alındı ve 
özel sektöre aktı. 2020'de on yıl öncesine göre 1,36 milyon daha az 
normal yatış, 1,73 milyon daha az gündüz hastanesi kabulü, 282,8 milyon 
daha az bölgesel hizmet gerçekleşti.

GEREKEN YEREL TIP

Rejim genel tıptaki krizi fark etti ama sadece poliklinikler ve Toplum 
Evleri öneriyor. Bunlar olsa olsa erken tanı ve hızlı tedavi sağlar; 
risk haritalama ve önleme ağı yok.

Kapitalist kalkınma modeli ve krizinin ürettiği toplumsal çöküntü, 
bölgeyi kökten değiştirdi:

Yaşam süresinin uzaması, bakıma muhtaç yaşlı sayısını artırdı.

ASL'ler evde bakımı bıraktı; hizmetler politik olarak bölünmüş özel 
kooperatiflere devredildi.

Aileler ya da piyasa (göçmen "bakıcılar") yükü üstleniyor.

Huzurevi benzeri bakım evleri ayda 2.500 EUR ve üzeri ücret istiyor.
Devlet refahı tasfiye ediyor.

Kötü beslenme, sahte gıdalar, güvencesiz yaşam, iş stresi, yeni 
yoksulluklar hipertansiyon ve diyabeti artırıyor. Sosyal ve psikolojik 
sıkıntı ilaçlaştırılıyor, mucize hap illüzyonu yayılıyor. Önleme yok oluyor.

Çevre ve işyeri kirliliği, kimyasal atıklar, elektromanyetik radyasyon 
(cep telefonu, anten, kablo), nükleer radyasyon (Çernobil, Balkanlar'da 
seyreltilmiş uranyum), iş stresi, mobbing, toplumsal çatışma kaynaklı 
ruhsal hastalıklar neredeyse hiç gündeme gelmiyor. Özelleştirme her şeyi 
kötüleştirdi.

Bu nedenle ücretsiz, kamusal sağlık talebi kritik: işçi sınıfı için bu, 
dolaylı ücretin önemli bir parçasıdır. Gerçek bir yerel tıp önleyici ve 
bütünleşik olmalı: mahalle kolektifleri, ekolojik dernekler, sağlıklı 
beslenme hareketleriyle işbirliği yapmalı. Bu, mevcut kapitalizmin 
başaramadığı derin bir toplumsal ve kültürel dönüşüm gerektirir.

Ayrıca sağlık alanında öz yönetimi yeniden canlandırılmalı: işçi 
hareketinin ve 1970'ler mücadelelerinin pratiği -fabrikalarda 
zararlılığa karşı direniş, işçi risk grupları, tıp otoritesine karşı 
kadın hareketinin kendi danışma merkezleri, doğum kontrolü ve bedensel 
özerklik mücadelesi.

Bugün şu sloganı yeniden yükseltmek şart:
"SAĞLIK MAL DEĞİLDİR - SAĞLIK İŞLETME DEĞİLDİR."
Gerçekten önleyici, kâr amacı gütmeyen, kamuya ait bir sağlık sistemi için.

Visconte Grisi

https://umanitanova.org/il-ritratto-della-salute-per-una-nuova-medicina-del-territorio/
________________________________________
A - I n f o s Anartistlerce Hazirlanan, anartistlere yonelik,
anartistlerle ilgili cok-dilli haber servisi
Send news reports to A-infos-tr mailing list
A-infos-tr@ainfos.ca
Subscribe/Unsubscribe https://ainfos.ca/mailman/listinfo/a-infos-tr
Archive http://ainfos.ca/tr